-
Odullu Uzman PsikologAlptekin Aydin
Kumar bağımlılığı ve tedavisi
Kumar oynama güçsüz, iradesiz ve zayıf bir kişilik belirtisimidir? Kişi kendi iradesi ile bunu yenebilir mi?
İşte size sıkça rastlanılan bir hatalı önyargı. kumar bağımlılığı diye de adlandırılabilen, bilimsel olarak “Patolojik kumar oynama ” olarak tanımlanan hastalığın aslında kişinin zaafiyetinden başedemediği bir durum olmadığı aksine diğer alkol veya uyuşturcu madde bağımlılığı ile beynin aynı bölgelerinde aktif olduğu kanıtlanmıştır. Kumar oynama arzusu ve isteği madde bağımlılarının yaşadığı şiddetli içme veya madde kullanma isteğine (craving) eşdeğerdir. Aynı şekilde kumar oynayamama durumunda da yoksunluk sendromu dediğimiz Kumar oynamanın beyinde oluşturduğu hasardan kaynaklanan yan etkiler baş gösterir, öyleki kumar oynanamadığı durumlarda kişi mutsuz olur, karın ve mide kasılmaları yaşar, soğuk terler döker, sinirlilik, çabuk öfkelenme, ajitasyon, dikkati yoğunlaştırmada güçlük çekme ve bazı bedensel şikayetler bunları takip eder.
Kumar bağımlılığı belirtileri
- Yalan - Yalan - Yalan. Maalesef kumar oynamanın yarattığı beyindeki hasardan dolayı plansız kısa vadeli günlük yalanlar söyleme. Sadece anı kurtarmaya çalışma ve kumar oynama hedefine ulaşmak için her türlü yalan ve mazareti kullanma.
-
Yaşamın içinde diğer sosyal aktivitelere katılamama, zamanın çoğunu kumar oynayarak geçirme isteği
-
Kayıp bahisleri telafi etmek veya aynı heyecanı yaşamak için kumar oynayarak miktarları arttırmak
-
En yakın sevdiklerini, eş, dost ve akraba ilişkileri üzerinde herkesi olumsuz etkileyen bir sonuç yaratma
-
Aile üyelerinden ve çevrelerinden aldıkları para miktarını gizlemek.
-
Zaman kavramında kayıplar yaşanması. Yine aynı şekilde esrar ve madde kullanımında gürülen yaşanılan zaman farketmeme, gerek makina başında gerekse kumar oynan mekanda oyun oynarken tüm randevuları, saatli yapılacak işleri kaçırma ve geçen zamanı fark etmemek.
-
Kumar oynamak için para çalmak ve Kumar sorunu olduğunu reddedetmek.
Kumar Bağımlılığı Etkisi Nedir?
Kumar ve heyacan birlikte beyinde büyük bir etkileşim yaratır. Bir anda etraftaki her şeyi unutur. Kişi gerek istediği heyecanı duymak için gerekse kaybettiği miktarı gerek kazanmak için giderek artan miktarlarda para oynama gereksinimi duyar.
Bizim toplumumuza ait bir ironi ise Kumar bağımnlılarının çoğunun kumarda kazandığı para ile çocuklarına, eşlerine ve hatta kendilerine hiçbirsey almamalarıdır, kumarda kazanılan para haram olarak görülmekte yine kumar dışında hiçbiryerde kullanılmamaktadır. Bu durumda şöyle bir varsayımda bulunabiliriz. Kumar oynatan mekan, ister pubdaki makina, ister bahis ofisindeki makina isterseniz kumarhanalerdeki canlı masalar bu mekanların hepsi size uğraşıp kazandığınız parayı emanet olarak verir. Siz bu emanate muhteşem bir sadakatla sahip çıkarsınız hatta öyleki ertesi gün geri getirdiğinizde yeniden oynarken bu sefer haftalığınızı, maaşınızı, yemek paranızı da ona katıp oyle geri verirsiniz. Olaya mantıklı bakılabilindiğinde aslında kumarhaneler için WIN/WIN durumu. Ama kumar oynayan kişiler ve tüm aileleri için büyük bir maddi ve psikolojik yıkımdır.
Kumar Bağımlılığı Riskleri Nelerdir?
- Kumarbazlar kaybettiklerini bir seferde geri almayı umarlar. Bu gerçekleşmeyince davranışlarını ve kayıplarını yalanlarla örtmeye çalışırlar.
- Kumar oynamak için gereken parayı sağlamak üzere, sahtekârlık, dolandırıcılık, hırsızlık, zimmetine para geçirme gibi yasa dışı eylemlerde bulunur.
- Kumar oynama yüzünden önemli bir ilişkisini işini ya da eğitimi ile ya da mesleğinde başarı kazanması ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atar ya da kaybeder.
- Kumarbaz sinirli ve sır saklar hale gelince ilişkileri bozulur. kayıplarını telafi edemeyeceğini fark ederler. Sonuçta depresyon, intihar düşünceleri ve girişimleri olur. Bu aşamada ilişki problemleri ya da patolojik kumarbazlarda alkol ve madde bağımlılığı sıktır.
- Kumar oynama üzerine aşırı kafa yorma veya istediği heyecanı duymak için giderek artan miktarlarda para oynama gereksinimi duyar.
- Bir çok kez başarısızlıkla sonuçlanan, kumar oynamayı kontrol altına alma, azaltma ya da bırakma çabası olmuştur.
- Kumar oynamayı azaltma ya da bırakma girişimlerinde bulunurken huzursuz ya da gergindirler.
- Sorunlarından kaçmak için ya da çaresizlik, suçluluk, anksiyete, depresyon duygularından kurtulmak için kumar oynar.
- Parayla kumar oynayıp kaybetmesinin ardından bir başka gün kaybettiklerini yerine koymak için çoğu kez geri gelir (kişinin kaybettiklerini kovalaması)
- Ne denli kumar oynadığını saklamak için aile üyelerine, terapistine ya da başkalarına yalan söyler.
KOMPULSİF KUMAR OYNAMA DAVRANIŞI İÇİN aşağıdaki soruların n en az 7sine "evet" cevabı veriyorsanız yardım alma zamanınız gelmiş demektir.
- Kumar amacıyla işinizden veya okulunuzdan zaman ayırdığınız oldu mu?
- Kumar yüzünden ev hayatınızda mutsuzluk yaşadınız mı?
- Kumar yüzünden hiç itibarınız etkilendi mi?
- Kumar oynadıktan sonra hiç pişmanlık yaşadınız mı?
- Hiç borç ödemek veya diğer maddi sorunları çözmek için kumar oynadınız mı?
- Kumar yüzünden istek ve işgücünüzde azalma oldu mu?
- Kaybettikten sonra hemen geri dönmek ve kaybettiklerinizi tekrar kazanmak isteği duydunuz mu?
- Kazandıktan sonra tekrara oynayıp daha fazla kazanmak için güçlü bir istek duydunuz mu?
- Sıklıkla son dolarınızı kaybedene kadar oynar mısınız?
- Kumar oynamak için hiç borç aldınız mı?
- Kumar oynamak için herhangi bir şey sattınız mı?
- Kumara para ayırmak için normal harcamalarınızı azalttınız mı?
- Kumar yüzünden kendinizin veya ailenizin bakımına gösterdiğiniz özen azaldı mı?
- Planladığınızdan daha fazla oynadığınız oldu mu?
- Üzüntü ve stresten kaçmak için kumar oynadığınız oldu mu?
- Kumar harcamalarınızı finanse etmek için suç işlediniz mi, veya yasadışı herhangi bir eylem planladınız mı?
- Kumar yüzünden uyku problemi yaşadınız mı?
- Acilen kumara oturmak için işlerinizi, randevularınızı iptal ettiğiniz ve sorun yaşadığınız oldu mu?
- Talihinizin açıldığını düşündüğünüz ve bunu değerlendirmek için acilen kumara oturduğunuz oldu mu?
- Kumardaki kayıplarınız sebebiyle kendinize zarar vermeyi veya intiharı düşündünüz mü?
Kumar bağımlılığı tedavisi
Kumar bağımlılığı tedavisinde en etkili yöntem Bilişsel davranışçı terapidir. (CBT) Ayrıca tedavi diğer bitkisel bazlı ilaçlarla da desteklenmelidir. İnsanların kumar davranışlarını neyin tetiklediğini ve davranışlarını nasıl değiştirebileceklerini anlamalarına yardımcı olabilmek amacı ile farkındalığı arttırmak için uygulanan bu terapi biçiminde, kumar oynamaya iten sebepler, altta yatan stres veya depresyonun giderilmesi, kumar oynanan mekanlardan uzak kalmak için yolların bulunması, kumar oynayan arkadaşlara uymamak için baş etme mekanızmalarının geliştirilmesi esas olarak alınmalıdır.